Бұл топтамада сарапшы мамандардың ата-аналар бала тәрбиесіне қатысты берген кеңестері қарастырылады.
- Балаларға көбірек ойнауға мүмкіндік беріңіз
Мамандардың пікірінше, балалрдың ойын уақытын қысқарту- эмоционалдық және әлеуметтік сипаттағы бұзылуларға әкеледі.Ал ойын-балаларды олардың мәселелерін шешуге, қалауларын бақылауға, эмоцияларын басқаруға, мәселеге түрлі көзқарас тұрғысынан қарауға, келіспеушіліктерді талқылауға және бір-бірімен тең қарым-қатынас жасауға үйретудің табиғи тәсілі болып табылады. Бұл дағдыларды игерудің басқа жолы жоқ. Сондықтан баланың көп уақыт ойнауы маңызды екен.
- Қызығушылықты ынталандырыңыз
Балаларда әлемді тануға деген туа біткен бейімділік бар, оны міндетті түрде қолдау қажет. Ол үшін балаға тапсырманы шешудің әр түрлі нұсқаларын көрсету қажет және бұл идеяны тәжірибелер растайды. Мысалы, ойын барысында балаға ойыншықты пайдаланудың түрлі тәсілдерін көрсету арқылы оның қызығушылығын дамытуға болады. Бұл тек ойынға ған қатысты тұжырмдама емес.
- Балаға үлкендермен дос болуға рұқсат етіңіз
1930-шы жылдары орыс психологы Лев Выготский «жақын даму аймағы» терминін шығарған. Ол баланың өзі немесе құрдастарымен орындай алмайтын, бірақ тәжірибелі адамдардың қатысуымен орындай алатын қызметін білдіреді. Оның ойынша, балалар осы орайда жаңа дағдыларға ие болып, ойлау қабілетін дамытады, өзінің жақын даму аймағында басқалармен өзара іс-қимыл жасайды. Баланың дене, әлеуметтік, эмоциялық және ақыл-ой дамуы үшін ересек балалармен қарым-қатынас жасау мүмкіндігі маңызды болып табылады.
- Балаңызды қолдаңыз
Егер сіз балаңыздың бойындағы дарынын байқасаңыз, оны қолдап, ашуға тырысыңыз. Тәрбиенің мұндай стилі «бірлескен даму» деп аталады. Оның міндеті – «баланың дарындылығын, шеберлігі мен ынтасын ынталандыру және бағалау». Егер сіз балаңыздың атақты немесе жай ғана бақытты адам болып өсуін қаласаңыз, балаға ол ұнататын нәрсемен шектелмей айналысуға мүмкіндік беріңіз.
- Балаларды жақсыны жаманнан ажыратуға үйретіңіз
Егер баланың жасаған жаман әрекеті қолдау тапса, онда ол оныжеке адамның өмір сүруі тұрғысынан пайдалы екен деп тұжырымдайды. Егер бала агрессияны таныта отырып, қолдау алса, ал өзара іс-қимыл жасауға ұмтыла отырып, оның миы агрессия оның өмір сүруі үшін жақсы екенін есте сақтап қалады. Сондықтан, сіз және сіздің балаларыңыз сыйақы алған немесе керісінше, қауіп-қатер сезген сайын, нейрондық инфрақұрылымға болашақта сыйластық, мойындау және сенім іздейтін жаңа тізбектер қосылады.
- Балаларды жиі құшақтаңыз
Ересектер мен балаларды бақытты ететін нақты физиологиялық негіз - сүтқоректілерде бөлінетін окситоцин-«бақыт гормоны». Окситоцин бізге сенім артатындар адамдардың жанында жайбарақат болу сезімін береді. Бұл физикалық қауіпсіздік сезімі. Окситоциннің қатысуымен қалыптасатын нейрондық жолдар біздің өмірімізде пайда болады. Бала өмірден жиі қуаныш сезінуі үшін оларды балалық шақта қалыптастыру өте маңызды.
Бұл материалмен толық көлемде орыс тілінде танысуға болады
(П. Грей «Свобода учиться», М. Гладуэлл«Гении и аутсайдеры»,
Л. Бройнингтің «Гормоны счастья»кітаптарынан)
